Gerechten uit de keuken van Kroatië
Artičoke s graškom
Artisjokken en erwten
De artisjok is een mediterrane plant die al in de antieke wereld grote faam genoot. Niet alleen om zijn culinaire, maar ook om zijn heilzame kwaliteiten. Zo zouden ze helpen bij problemen met de gal en de spijsvertering, en een gunstig effect hebben op de bloedbaan. Of het allemaal waar is weet ik niet, maar de plant is in ieder geval wel erg lekker. Zeker als ze op deze manier zijn klaargemaakt: gevuld met een mengsel van Parmezaanse kaas en paneermeel, gekruid met knoflook en vegeta, en dan in drie kwartier boterzacht gekookt samen met een royale schep gedroogde erwten. De frisse groene erwten en de malse artisjokken vol pittige kaas vormen een tongstrelende combinatie.
De grootste producent van artisjokken is tegenwoordig Italië. In Kroatië zelf wordt de plant eigenlijk niet geteeld, behalve door particulieren in achtertuintjes. Dat is vreemd, want het klimaat en de grond zijn er uitstekend geschikt voor. Ik heb gehoord van een teler in Zadar die het probeerde, maar bijna op de fles ging omdat niemand zijn artisjokken wilde kopen. Ook hier geldt blijkbaar het aloude adagium dat wat van ver komt, lekkerder is…
Voor onze artisjokken en erwten hebben we nodig:
8 artisjokken
500 gr. erwten
4 el. paneermeel
½ dl. olie
2 sjalotjes
2 teentjes knoflook
peper en zout
100 gr. Parmezaanse kaas
1 dl. olijfolie
1 el. vegeta
Breek de stengel af van de artisjokken af. Niet snijden: als je de stengel breekt kun je eventuele vezels, als die in de onderkant zitten, meetrekken. Het laatste stukje van de stengels aan de onderkant snijden we af met een mes, recht, zodat de artisjokken straks rechtop op de bodem van de pan kunnen blijven staan. Snij vervolgens een topje van de bloembollen af, zodat het binnenste zichtbaar wordt. Verwijder zoveel mogelijk het “hooi”. Snij of breek nu de onderste, harde, bladeren aan de buitenkant af. Knip met een schaar nog eventjes de uiterste, harde puntjes van de andere blaadjes af. Leg ze dan in water met azijn of citroensap om te voorkomen dat ze verkleuren.
Draag handschoenen als je artisjokken schoonmaakt. Ze geven een kleurstof af die je heel moeilijk weer van je handen krijgt!
Fruit de gesnipperde sjalotten in wat olie. Doe daar de gehakte knoflook, peterselie en het paneermeel door. Laat een minuutje meegaan. Haal het dan van het vuur af en roer er de peper, de vegeta en de kaas doorheen.
Vul de artisjokken met het mengsel. Zet ze naast elkaar in een pan met dikke bodem. Strooi er de erwten tussen en omheen, kruid het met wat zout. Giet er dan de olie bij en vul het met water aan tot het vocht net onder de toppen van de artisjokken staat.
Breng het aan de kook en laat het heel zachtjes op een laag vuur gaar pruttelen. Dat duurt ongeveer 45 minuten, of iets langer, tot de bladeren van de artisjokken iets uit elkaar gaan staan.
Ook lekker: de helft van de erwten vervangen door 250 gr. tuinbonen. Dan heb je “Artičoke s graškom i bobom”.