Hongaarse recepten      Gerechten uit de keuken van Noord-Macedonië

 

Тъга за юг – T’ga za jug
Verlangend naar het zuiden!

T’ga za jug is de titel van een beroemd gedicht van Konstantin Miladinov (1830-1862). Miladinov was samen met zijn broer Dimitar de auteur van een veelgeroemde verzameling Bulgaarse volksliederen. De broers waren hartstochtelijke voorvechters van de Bulgaarse nationale beweging, maar desondanks toch onderwerp van controverse tussen Bulgarije en de Republiek Macedonië, die tot op de dag van vandaag voortduurt. Ze waren namelijk geboren in Struga, een stadje aan het wonderschone meer van Ohrid in het westen van Macedonië, destijds nog onderdeel van het Ottomaanse Rijk. Daarom worden de Miladinovs door Macedonië beschouwd als grondleggers van de literaire traditie van het land.

T'ga za jug

Tijdens de Koude Oorlog was het originele boek, “Bulgaarse Volksliedern”, vanwege het woordje “Bulgaars” in de titel, verborgen voor de ogen van het publiek in wat toen nog de Republiek Joegoslavië was. In 1983 werd het in Skopje gepubliceerd onder de titel “De Verzameling van de Miladinov Broeders”, waarbij iedere verwijzing naar Bulgarije zorgvuldig was verwijderd. Na de val van het communisme werd het boek onder de originele titel gedrukt, onder luid protest van Macedonische historici, waarna het Macedonische Staatsarchief met een fotokopie van het boek op de proppen kwam waarop alleen nog het woord “Volksliederen” te lezen was. De bovenste helft van de pagina, waar “Bulgaarse” op stond, was weggepoetst. We kunnen er eens om lachen, maar Macedonië heeft voor zijn onafhankelijke status hard moeten knokken, en een knokpartij op de Balkan is allesbehalve om te lachen.

Maar we dwalen af. Laten we terugkeren naar onze poëet. Miladinov schreef “T’ga za jug” toen hij in Rusland woonde en verteerd werd door heimwee naar het zonovergoten zuiden. In Macedonië wordt het gedicht beschouwd als een van de belangrijkste literaire werken, en wordt traditiegewijs voorgedragen tijdens de openingsceremonie van de internationaal vermaarde Struga Poetry Evenings, een poëziefestival opgericht ter ere van de auteur.

T’ga za jug, een verlangen naar het zuiden, zo is de wijn genoemd die wordt gemaakt van de Vranac, die grote, donkere druif die aan de basis staat van de fraaie en krachtige rode wijnen uit Montenegro en omringende landen. In Macedonië heet de druif Vranec, slechts één letter verschil, maar in smaak niet minder. Het is een van de belangrijkste druivensoorten voor de Macedonische wijnproductie.

T'ga za jug

Rode wijn maakt 80% uit van de productie. Naast de Vranec komt dat voornamelijk van de Kratosija, de Cabernet Sauvignon en de Merlot. Dan is er nog de Stanušina Crna, een variëteit die stamt uit Macedonië zelf, waarmee rode wijnen van hoge kwaliteit gemaakt worden. Populair in het land zelf, daarbuiten nauwelijks bekend.
Witte wijn neemt een minder belangrijke plaats in. Smederevka, Laški Rizling (Welschriesling), Chardonnay, Sauvignon blanc en Žilavka zijn de druivenrassen die daarvoor worden verbouwd.

Toen Macedonië nog deel uitmaakte van de Republiek Joegoslavië was het land de grootste producent van wijn. Maar liefst ⅔ van de totale Joegoslavische consumptie werd hier geproduceerd. Na het uiteen breken van Joegoslavië kelderde dat dramatisch, maar de laatste jaren zijn ze weer een beetje uit het dal aan het krabbelen.

Gelukkig maar, want met ieder glaasje t’ga za jug wordt ons verlangen naar het zuiden groter!

 

Eén reactie op “T’ga za jug

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *