AJVAR

      Gerechten uit de keuken van Slovenië

Ajdovi žganci
Brij van gekookt boekweit

Boekweit, ajda, is een belangrijk onderdeel van het traditionele Sloveense dieet. Zo maken ze er bijvoorbeeld pasta van, een bijzonder smakelijke cake met honing en walnoten en een voedzame brij die kan dienen zowel als hoofd- of bijgerecht. Die brij kan gemaakt worden van de hele korrel of van het meel, zoals in dit misschien wel een van de bekendste Sloveense gerechten: ajdovi žganci. Net als polenta is ook deze pap van gekookt boekweit een oeroud gerecht. We zouden zelfs kunnen betogen dat ajdovi žganci een overblijfsel is uit de Romeinse tijd, want ook de Romeinen aten een dergelijke pap van gekookt meel: puls of pulmentum, waarvan het woord polenta is afgeleid. Puls was het basisvoedsel van de Romeinen voordat ze overschakelden op brood.

Brood! Cato de Oudere (234 – 149 v.Chr., die overigens vond dat Carthago verwoest zou moeten worden), sprak er schande van. Hij noemde het eten van brood in plaats van pulmentum “decadent” en het begin van het einde, maar Cato was dan ook een aartsconservatieve zuurpruim die niets moest hebben van alles wat nieuw, vreemd of anders was. Zo ging hij regelmatig tekeer tegen de groeiende invloed van de Griekse cultuur in Rome, en in het bijzonder de Griekse doktoren: “Ze hebben gezworen om ons allemaal met hun geneeskunst te doden – en ze laten zich er nog voor betalen ook…”.

Een andere gevleugelde uitspraak van Cato: “Vermijd discussies met kletsmeiers. Eenieder kreeg een tong, maar slechts weinigen verstand.”

Voor onze ajdovi žganci hebben we nodig:
400 gr. boekweitmeel

Boekweit is geen graansoort. Boekweitkorrels zijn de vruchtjes van een eenjarige, kruidachtige plant. In tegenstelling tot graan (zoals b.v. tarwe, spelt, rogge, gerst, rijst, maïs en haver), bevat boekweit geen gluten.

6 dl. water
1 tl. zout
1 el. olie
1 flinke lepel kaantjes, of 2 el. boter

Breng het water aan de kook in een pan of een waterkoker.

Doe het boekweitmeel in een droge pan (dus zonder olie of water!) en zet hem op het vuur. Laat het boekweit al roerend roosteren tot het begint te geuren. Dat duurt ongeveer 5 minuten.

Doe er dan het kokende water bij, het zout en de olie. Meteen afdekken en 10 minuten rustig laten koken. Na 10 minuten roer je het los met een lepel, of een vork. Als de pap te droog is doe er dan nog een beetje (heet) water bij.

Voor het opdienen strooi je de kaantjes over van je gekookt boekweit. Liever geen kaantjes? Dan leg je er de 2 el. boter op.

Ajdovi žganci kan als hoofdmaaltijd dienen, maar wordt ook vaak gegeten als bijgerecht bij obara of een (andere) stoofpot, vleessaus, zuurkool, bloedworst en/of verschillende worsten.

download dit recept