Tag archieven: brood

Tsjechische recepten      Gerechten uit de keuken van Tsjechië

 

Kynuté zelňáky
Zuurkoolbroodjes

Zelnaky (ook: zelníky) zijn pannenkoekjes met een vulling van zuurkool. Grofweg zijn er drie versies: de eerste van een beslag van aardappelen en bloem; de tweede van een beslag van bloem en reuzel, en een derde, van gistdeeg. De eerste twee, die hebben een eigen pagina gekregen. De derde, die doen we hier, want in tegenstelling tot die andere twee zijn kynuté zelňáky namelijk in feite geen pannenkoekjes, maar broodjes, gemaakt van een gistdeeg dat wordt gevuld met zuurkool. Zo hebben we de naam van dit smakelijke gerechtje dan ook maar vertaald: zuurkoolbroodjes. Je eet ze als lunch, als tussendoortje bij de thee, ter ondersteuning van het bierdrinken, als voorgerecht of zomaar, wanneer je er zin in hebt; warm of koud, al dan niet bestrooid met uitgebakken spekjes, overgoten met een lepel van het hete spekvet en -om het feest compleet te maken- nog een ferme schep zure room ernaast.

Kynuté zelňáky

voor onze kynuté zelňáky hebben we nodig:
500 gr. bloem
500 gr. zuurkool
7 gr. instant gist (of 20 gr. verse gist)
1 tl. zout
50 gr. reuzel (evt. ganzenvet of botervet)
2½ dl. melk
karwijzaad

Kynuté zelňáky
Meng bloem, gist en zout in een kom. Meng er de melk en de reuzel door en kneed er een deeg van (gebruik je verse gist, los die dan eerst op in lauwe melk met een snuf suiker en laat het een kwartiertje staan). Laat het deeg een uurtje rusten op een warme plek tot het in volume is verdubbeld.


Ondertussen laat je de zuurkool goed uitlekken. Knijp er dan met je handen zoveel mogelijk van het vocht uit en snij het klein.

Kynuté zelňáky
Bestrooi een werkblad met wat bloem. Leg het deeg er op, vorm er een rol van en snij die in 12 plakken. Rol ieder plak deeg uit tot een dikte van ongeveer ½ cm., leg op ieder plak een lepel van de zuurkool, vouw het deeg er overheen en strijk het -evt. met behulp van een paar druppels water- dicht. Druk ze dan plat (niet te fanatiek) en leg ze op een ingevette (of met bakpapier beklede) bakplaat. Bestrooi de broodjes met karwijzaadjes en laat ze nog eens een kwartiertje rijzen.


Verwarm de oven voor op 180ºC. Zet de kynuté zelňáky in de hete oven en bak ze in een klein halfuurtje goudbruin.

Kynuté zelňáky

 

Kynuté zelňáky
download dit recept

Kroatische recepten      Gerechten uit de keuken van Kroatië

 

Mazalice

Mazalice zijn sneetjes brood met daarop een portie gekruid gehakt, gebakken in de oven. Het wordt gegeten als lunch, samen met een frisse salade, of als tussendoortje, bijvoorbeeld ter ondersteuning bij het bier drinken. Lekker met kajmak, met ajvar, met ketchup of met mayonaise. Wat geraspte kaas, dat kan er ook over.

Mazalice

Mazalice maak je met:
500 gr. gehakt
2 eieren
2 el. olie
½ tl. oregano
1 tl. vegeta
zwarte peper
1 el. gehakte peterselie
5 – 6 fijngehakte tenen knoflook
boter of kajmak
oud brood, stokbrood, toastbrood

Mazalice
Meng alles tot en met de knoflook goed dooreen en zet het een uurtje in de koelkast.


Snij het brood in dikke plakken en smeer er een dun laagje boter of kajmak op. Bedek het met een flinke kwak van het gehaktmengsel en leg er een klontje boter op.

Mazalice
Bedek een bakplaat met bakpapier. Daar leg je de broodjes op. Zet ze in een op 150ºC. voorverwarmde oven en bak ze bruin.

 /><br />
Versier de mazalice met in dunne ringen gesneden ui en wat gehakte peterselie, en dien ze op met <a href=ajvar, met kajmak, met geraspte kaas of wat je verder zoal in de koelkast hebt staan.

 

Mazalice
download dit recept

Hongaarse recepten      Gerechten uit de keuken van Hongarije

 

Zsemlegombóc
Broodknoedels

Een rechtgeaarde Hongaar zal er niet van willen weten, maar er wordt gefluisterd dat we de origine van de zsemlegombóc, de broodknoedel, moeten zoeken in het Oostenrijkse, waar de knödel in al haar verschijningsvormen al sinds jaar en dag op het menu staat. We gaan ons niet in de discussie mengen, maar houden het erop dat deze broodknoedels ook in Hongarije een populair bijgerecht vormen. Smakelijk, snel te maken, en een mooie manier om je oudbakken brood een nuttiger bestemming te geven dan de gft-bak. Je eet ze bij gerechten waar heel veel lekkere saus aan te pas komt, zoals stoofschotels of een goulash, want pas tijdens het soppen in een warme, volle saus openbaart zich ten volle de onvergelijkelijke heerlijkheid van de knoedel.

Zsemlegombóc

Dit recept is voldoende voor ± 8 broodknoedels:
250 gr. in blokjes gesneden hard witbrood (stokbrood, pistolet e.d.)
50 gr. boter
1 kleine ui
3 el. peterselie
nootmuskaat
3 eieren
2½ dl. melk
zout en peper
(evt.) bloem

Zsemlegombóc
Snij de ui heel fijn. Smelt de boter in een pan en bak daarin de stukjes ui langzaam glazig. Laat het afkoelen en meng het door de stukjes brood.


Breek de eieren en klop ze met een vork los. Meng ze met de melk en kruid het met zout, peper en een snuf nootmuskaat. Giet het mengsel over de blokjes droog brood en schep er de klein gehakte peterselie door. Laat het mengsel een uurtje rusten.

Onervaren knoedelkokers krijgen nogal eens met het probleem te maken dat de ballen tijdens het koken uit elkaar vallen. Om dat te voorkomen kun je twee of drie eetlepels bloem aan het deeg toevoegen. Een andere truc is om een lepel maïzena bij het kookwater te doen.

Zsemlegombóc
Breng een grote pan met gezouten water aan de kook. Bevochtig je handen met koud water en vorm van het deeg ronde knoedels, ongeveer zo groot als een forse pingpongbal. Die gaan in de pan. Laat het water rustigjes koken. Heel rustig golven; niet te wild want anders vallen je knoedels uit elkaar.


Na 10 minuutjes koken zijn de knoedels gaar. Haal ze met een schuimspaan uit de pan en laat ze even uitlekken.

 

Zsemlegombóc
download dit recept

Macedonische recepten       Gerechten uit de keuken van Noord-Macedonië

 

Пржени лепчиња – Prženi lepčinja
Gebakken brood

Je kunt met je oude brood natuurlijk de eendjes in het park gaan voeren, maar met een klein beetje moeite, een ei en wat melk kun je er ook een onweerstaanbaar lekker ontbijtje mee maken. Dit is een absolute klassieker in Macedonië, zeker als ontbijt, maar het kan ook dienen als lichte, vegetarische lunch: gebakken brood. Het “recept” is nog simpeler dan 1 + 1. Je klopt wat eieren los met melk en een snufje zout. Daar haal je je oude boterhammen doorheen en dat bak je in de hete olie. Je zet het op tafel met wat yoghurt en wat kaas. Neem wel brood dat tenminste twee dagen oud is, want vers brood valt in stukken en brokken uit elkaar.

Gebakken brood

Voor ons gebakken brood hebben we niet veel nodig:
oudbakken brood
4 eieren
2 dl. melk (½ dl. melk op 1 ei)
zout
olie

Gebakken brood
Klop met een garde of vork de eieren los in een kom. Doe er een snuf zout bij en beetje bij beetje de melk, tot je een glad beslag hebt.


Snij het brood in forse sneden, laten we zeggen van ruim 2 cm. dik. Verhit wat olie in een koekenpan. Haal de sneden door het beslag, leg ze meteen in de hete olie en bak ze aan beide kanten tot ze mooi lichtjes gaan kleuren.

Gebakken brood
Laat het gebakken brood even op keukenpapier uitlekken en zet het op tafel met een kwak lekkere volvette yoghurt of wat kaas. Allebei, dat mag natuurlijk ook.

 

Gebakken brood
download dit recept

Tsjechische recepten      Gerechten uit de keuken van Tsjechië

 

Ďábelské topinky
Duivels brood

Dikke sneden gefrituurd donkerbruin brood, dat zijn topinky. Het basisrecept is simpel: een stevige snee brood wordt aan beide kanten goudbruin gebakken in een laag hete olie of reuzel. Terwijl je het laat uitlekken op een stuk keukenpapier pel je een of twee tenen knoflook en snij je ze doormidden. Daarmee wrijf je het gebakken brood grondig in. Klaar en smullen maar.

Topinky dienen als bijgerecht bij de al even fameuze tatarák of simpelweg ter assistentie bij het bierdrinken, in dat laatste geval al dan niet belegd met zaken als gebakken champignons, eieren, geroosterd knoflook, zuurkool, pittige worst en wat dies meer zij.

Ďábelské topinky, duivels brood, is een van de meest populaire variaties. De naam zegt het al: heet is het, met een vurige saus van Spaanse pepertjes, flink wat knoflook, tomaten, paprika, rundergehakt en kaas.

Duivels brood

Dit verduiveld lekkere duivels brood gaan we maken met:
2 el. olijfolie
1 ui
2 – 3 rode Spaanse pepers
1 rode paprika
300 gr. rundergehakt
1 blik tomaten
1 tl. vegeta
8 dikke sneden stevig bruin brood
5 tenen knoflook
200 gr. Emmenthaler (of een andere harde kaas)
olie om te frituren

Duivels brood
Snipper de ui. Haal de zaadlijsten uit de pepertjes en snij ze in dunne reepjes. Doe zo ook met de paprika. Bak de ui samen met de pepertjes en de paprika in 2 – 3 el. olijfolie tot ze glazig wordt. Dan gaat het gehakt erbij, plus de theelepel vegeta (of instant-bouillon). Rul het met een houten lepel tot het mooi goudbruin kleurt. Roer er dan het blik tomaten door. Maak de tomaten met de lepel klein tegen de rand van de pan. Laat het met een deksel schuin op de pan een half uurtje zachtjes pruttelen, tot de olie zich van de tomatensaus scheidt. Rasp er een teen knoflook boven en zet het vuur uit.

Duivels brood
Bak de sneden bruin brood in een laagje hete olie aan beide kanten goudbruin. Wrijf ze in met gehalveerde tenen knoflook en kruid ze met een beetje zout. Schep op iedere boterham een flinke lepel van het vleesmengsel en bestrooi het rijkelijk met geraspte kaas.

 


download dit recept

Bosnische recepten      Gerechten uit de keuken van Bosnië en Herzegovina

 

Bosanska popara
Bosnische popara

Popara is waarschijnlijk een van oorsprong Turks gerecht dat ook populair is in alle delen van het voormalige Ottomaanse Rijk Bulgarije, Griekenland, Macedonië, Servië en Bosnië. Oud brood wordt niet weggegooid, maar geweekt (“poparivale” betekent “weken”) in heet water, melk of thee, en dan wordt het opnieuw een paar minuutjes gebakken zodat het brood weer zacht wordt. Vaak is het resultaat een soort pap, zoet, met suiker, of anders hartig, met feta, kajmak en/of gesmolten vet. Soms, zoals in dit recept, mogen de stukken brood wat steviger blijven.

Bosanska popara

Voor onze Bosanska popara – Bosnische broodpudding – hebben we nodig:
½ kg (oud) brood (stevig brood met een dikke korst, want het is niet de bedoeling dat het broodpap wordt)
2 dl warm water
2 el. kruidenmix

(Verschillende kruiden naar smaak, zoals tijm, peterselie, rozemarijn, karwij, majoraan e.d., of anders neem je een blokje kruidenbouillon of vegeta)

1 el. olie
1 dl. reuzel of boter
2 uien
½ kg zure room of kajmak

Bosanska popara
Verwarm de oven voor op 180ºC.


Als je vers brood neemt, snij het dan in schijven en daarna in blokjes van 5×5 cm. Spreid ze uit op een bakplaat en zet ze een paar minuten in een op 180C. voorverwarmde oven om te drogen. Als je oud brood hebt is dit niet nodig.

Bosanska popara
Roer de kruiden en de olie door het warme water en giet het over de stukjes brood op de plaat. Laat het weer 2-3 min. bakken in de oven.


Giet dan de hete reuzel (of boter) over het brood en zet het opnieuw terug in de oven, nu voor 6-7 minuten.

Bosanska popara
Hak ondertussen de uien fijn. Schep ze over het hete brood. Daarover gaat de zure room of de kajmak.

Meteen aanvallen!

 

Popara
download dit recept

Bosnische recepten      Gerechten uit de keuken van Bosnië en Herzegovina

 

Prijesnac
Maïsbrood met kaas

Uit welk van de streken van het voormalige Joegoslavië deze prijesnac nu eigenlijk stamt laten we in het midden. Bosnië en Herzegovina; Servië; Montenegro; Kroatië; het gerechtje is overal even populair. Geen wonder ook. Het is een uiterst simpel recept voor een uiterst smakelijk en luchtig baksel van maïsmeel, eieren en kaas. Misschien niet goed voor de lijn, met al die kaas en olie, maar wel verdraaid lekker. Bijvoorbeeld voor de lunch, met -nu we toch bezig zijn- een ferme kwak zure room erop. Misschien nog een frisse salade erbij?

Prijesnac

Voor deze prijesnac hebben we nodig:
300 gr. fijn maïsmeel
1 dl. olie
3 dl. melk
300 gr. geraspte kaas
1 snufje zout
3 eieren
1 zakje droge gist

"
Het recept is kinderlijk eenvoudig. Neem een grote kom, doe er alle ingrediënten in en meng het eens flink door elkaar. Giet het spul in een lichtjes ingevette bakvorm of ovenschaal en schuif het in een op 200ºC. voorverwarmde oven.

Prijesnac
Om en nabij de twintig minuten later zou je prijesnac mooi goudbruin moeten zijn. Is het nog niet zo ver, dan wacht je nog een paar minuten. Snij het baksel in stukken en eet het warm, met een smakelijke kwak zure room of een lepel stevige yoghurt.

 

Prijesnac
download dit recept

Bosnische recepten      Gerechten uit de keuken van Bosnië en Herzegovina

 

Potkriza
Gekookt rundvlees met brood

Deze traditionele Bosnische potkriza is op het eerste gezicht een beetje een eigenaardig gerecht. Een stuk rundvlees wordt gekookt tot het uit elkaar valt, het vlees wordt uitgesmeerd over dunne sneden brood, overgoten met runderbouillon en ten slotte nog eens gebakken in de oven.

Eigenlijk klinkt dat als een oeroud recept, uit de tijd dat we in Europa nog nooit van aardappelen hadden gehoord (die immers uit Amerika komen) en brood het basisvoedsel was. Misschien is het zelfs een overblijfsel van het middeleeuwse gebruik om een dikke plak brood te gebruiken bij wijze van bord? Wie zal het zeggen…

Het recept resulteert in ieder geval in een verrassend lekker bordje troostvoedsel.

Potkriza

Het brood voor onze potkriza bakken we zelf. Daarvoor hebben we nodig:
750 gr. bloem
1 tl. bakpoeder
4 dl. koud water
2 afgestreken tl. zout
olie

Voor het vlees:
500 gr. rundvlees
3 grote uien
2 laurierbladeren
1 klein bosje peterselie
zout (en evt. peper)
2 tl. paprikapoeder
olie

Potkriza
Begin met het vlees, want dat heeft de meeste tijd nodig. Bak de gesnipperde uien in wat olie glazig. Haal de pan van het vuur en strooi het paprikapoeder eroverheen. Zet het terug op het fornuis en giet er meteen water bij. Niet te veel: het vlees moet zo meteen net onder staan, dat is voldoende. Breng het opnieuw aan de kook. Nu gaat het vlees erbij, samen met de peterselie, laurier, zout en evt. wat peper. Leg het deksel schuin op de pan, zet het vuur laag en laat het heel rustigjes pruttelen tot het vlees zo zacht is dat het uit elkaar valt.


Voor het brood zeef je de bloem boven een kom. Meng het met het bakpoeder, het zout en het water. Kneed het tot een glad deeg, maak er een halve bal van en zet het in een met olie ingevet bakblik. Prik het hier en daar in met een vork en laat het bij kamertemperatuur 20 minuten rusten.

Potkriza
Ondertussen verwarm je de oven voor op 220ºC.


Bestrijk het oppervlak van het deeg met wat olie en schuif het brood in de voorverwarmde oven. Bak het in 30 – 35 minuten gaar.

Potkriza
Besproei het brood met water (b.v. uit een plantenspuit), wikkel het in een schone doek en laat het afkoelen.


Wanneer het brood is afgekoeld snij je het in zo dun mogelijke schijven. Leg ze in een braadslee. Verdeel er het gekookte vlees en de uien over, giet er net zoveel bouillon (het kookvocht van het vlees!) over dat het brood juist bedekt is en bak het in de oven op 250ºC. nog eens 10 – 15 minuten.


Zet de potkriza heet op tafel.

 

Potkriza
download dit recept

Bosnische recepten      Gerechten uit de keuken van Bosnië en Herzegovina

 

Domaće lepine
Huisgemaakte lepinje

Bosnische lepinje – Bosanski lepine, ook bekend als somuni, is het ronde, platte brood dat traditioneel wordt gegeten met ćevapi, rauwe uien, yoghurt en ajvar.

Bosnische lepinje - Bosanski lepine

Voor onze Bosnische lepinje – Bosanski lepine – hebben we nodig:

300 gr. witte bloem
½ zakje droge gist
1 tl suiker
1 tl. zout
2½ kopje lauwe melk
½ tl. bakpoeder

Bosnische lepinje - Bosanski lepine
Meng de helft van de bloem, de suiker en het halve zakje gist met de lauwe melk. Laat het zeker een half uur rijzen.


Doe er de rest van de bloem door samen met het zout en het bakpoeder en begin te kneden. Laat het deeg van de ene in de andere hand vallen, en vouw daarbij de buitenkant steeds naar binnen. Als het deeg te droog is/wordt mag er een beetje water bij. Als het een mooi glad deeg geworden is leg je het in een kom, dek het af met een doek en laat je het op een warme, tochtvrije plaats rijzen tot het in volume verdubbeld is. Dat duurt ongeveer een uur.

Bosnische lepinje - Bosanski lepine
Kneed het deeg opnieuw en laat het nog eens een uur rijzen.


Verdeel het in vijf of zes gelijke stukken en vorm er ballen van. Bestrooi ze lichtjes met bloem en laat ze 10 minuutjes staan.

Bosnische lepinje - Bosanski lepine
Vlak de ballen met je handen of een deegroller af tot 1½ cm. dikte. Leg ze op een met bloem bestoven bakplaat en laat ze nog eens 20 minuten rijzen.


Ondertussen verwarm je de oven voor op 210ºC.

Bosnische lepinje - Bosanski lepine
Maak met een scherp mes een licht kruispatroon in de broodjes en zet ze in de oven. Laat ze 5-7 minuten bakken, tot ze kleur krijgen. Verlaag de temperatuur tot 150ºC. en laat ze 10 minuten verder gaan. Wikkel ze in een schone keukendoek om de korst zacht te maken.


Lepinje smaakt het beste als ze vers gemaakt zijn, tot een paar uur na het bakken. Als je ze wilt bewaren kun je dat het beste in de vriezer doen.

 

Bosnische lepinje
download dit recept

Kroatische recepten      Gerechten uit de keuken van Kroatië

 

Mlinci
Ongerezen brood

Mlinci zijn stukken plat, ongerezen brood uit de Kroatische en de Sloveense keuken. Het recept is werkelijk al eeuwen- en eeuwenoud: de legionnairs van het Romeinse Rijk aten al een dergelijk brood dat ze “panis militaris” noemden. Het wordt gemaakt van een deeg van bloem, zout en water dat wordt uitgerold tot een flinterdunne lap die vervolgens in de oven wordt gebakken. De harde, droge koek wordt na het afkoelen in stukken gebroken en even gekookt in heet water of bouillon. Mlinci worden gegeten bij gebraden vlees, vooral bij kip en kalkoen. In plaats van het koken in water kunnen de mlinci ook even gebakken worden in het braadvet van het vlees.

Kalkoen met mlinci is een traditioneel gerecht uit de Kroatische keuken, vooral in Zagorje en Slavonië. Ook in buurland Slovenië worden mlinci gegeten. Zo verschijnen ze daar b.v. met St.Maarten samen met een gebraden gans of eend op tafel.

Mlinci

Mlinci – ongerezen brood. Daarvoor hebben we niet veel nodig:
350 gr. bloem
lauw water
zout

Mlinci - ongerezen brood
Kneed een deeg van de bloem, een snuf zout en net zoveel lauw water tot je een samenhangend, maar niet al te stevig deeg hebt. Kneed het goed door. Verdeel het deeg in 4 – 5 stukken. Bestuif een werkblad met bloem en rol daar met een met bloem bestoven deegroller iedere deegbal uit tot een dun vel van 1 mm. dik.

Mlinci - ongerezen brood
Bekleed een bakplaat met een vel bakpapier en leg daar een lap deeg op. Bak het in een hete (200ºC.) oven gaar. Laat de gebakken deegbladeren afkoelen. Bewaar ze in een keukendoek tot gebruik.

  • Breek de vellen deeg in (niet te kleine) stukken. Nu kun je er twee dingen mee doen:
    Kook ze in gezouten water. Meteen opdienen bij gebraden vlees, overgoten met de braadsappen.
  • Haal het gebraden vlees (de kalkoen, de kip, het varken of wat dan ook) uit de braadslee. Giet het teveel aan vet er uit. Roer de aanbaksels los met een scheutje water. Leg daar de mlinci in, hussel het allemaal goed door elkaar en bak ze heel eventjes in de oven.

In beide gevallen dien je de mlinci meteen op samen met het vlees en het braadvocht.

 

Mlinci
download dit recept