Gerechten uit de keuken van Kroatië
Dalmatinske fritule
Dalmatische oliebollen
Deze fritule zijn een specialiteit uit Dalmatië. Ze lijken verdacht veel op onze oliebollen, maar ze zijn wel een maatje kleiner en ook door de ingrediënten is het toch net weer iets anders. Deze feestelijke fritule eet je, zo wil de traditie, niet met Oudjaar, maar op vastendagen. Dagen dus waarop geen vlees gegeten mag worden zoals de dagen voor Pasen, maar in het bijzonder op kerstavond. Daar hoeven we natuurlijk niet perse op te wachten om een schaaltje fritule te verorberen, bijvoorbeeld als nagerechtje na lunch of diner. Die maaltijd moet dan beter niet al te zwaar zijn geweest, anders kom je na zo’n oliebollen-dessert niet meer op eigen kracht uit je stoel.
Er zijn verschillende manieren om deze fritule te maken, want iedere (thuis)kok heeft zijn/haar eigen recept voor het beslag, en elk van die recepten is uiteraard het enige, unieke aller- allerbeste. Zo wordt het beslag voor fritule gemaakt van bloem met aardappelen, met yoghurt, met room, met melk en met olie, of een combinatie daarvan. Verreweg de meest voorkomende zijn de versies met aardappelen en met yoghurt. De Kroatische keukenprins(es)jes zullen het er niet mee eens zijn, maar onder ons gezegd maakt het eigenlijk niet zo bar veel uit. Zolang het beslag maar resulteert in een mengsel dat dik genoeg is om min of meer aan je lepel te blijven hangen. Wat al die recepten voor fritule gemeen hebben, dat zijn de vanillesuiker, de geraspte citroenschilletjes en het borreltje brandewijn (“vinjak” of “loza”, dat laatste is een soort grappa) dat door het beslag gaat. Die brandewijn voorkomt -zo wil het hardnekkige verhaal- dat de fritule tijdens het bakken te veel vet opzuigen. Waar of niet; zonder brandy geen fritule. Laat daarover geen misverstand bestaan. In plaats van brandy/cognac/weinbrand kun je eventueel rum gebruiken, maar doe er geen Hollandse brandewijn in, want die wordt al lang niet meer van druiven gemaakt. Vaak gaan er rozijnen en/of geraspte appels door het beslag, in het laatste geval meestal met een lepeltje kaneel. Mag wel, hoeft niet. Wat tenslotte ook absoluut niet mag ontbreken bij de fritule, dat is de poedersuiker. Kroatische fritule worden voor het serveren bestrooid met poedersuiker. Dat is even wetmatig als nat worden als het regent.
Fritule sa krumpirom
Fritule met aardappel
500 gr. aardappelen
200 gr. bloem
1 zakje droge gist
2 eieren
4 el. suiker
1 zakje vanillesuiker
2 el. brandy
1 snuf zout
50 gr. rozijnen
1 tl. geraspte citroenschil
1 zakje vanillesuiker
Laat de rozijnen een half uurtje weken in een scheut brandy of rum.
Kook de aardappelen in de schil gaar. Laat ze even afkoelen, pel ze en werk ze door een aardappelpers. Meng er de losgekopte eieren door, brandy, citroenschil, suiker en vanillesuiker en een snufje zout. Meng de bloem met de gist en de geweekte rozijnen. dat gaat door het aardappelmengsel. Het zal een tamelijk dik beslag zijn dat min of meer aan je lepel blijft hangen, maar als zo dik wordt dat het de kant van deeg op dreigt te gaan mag er een scheutje water bij. Dek het af en laat het een uurtje rusten (niet in de koelkast).
Fritule od jogurta
Fritule met yoghurt
3 dl. yoghurt
2 eieren
4 el. suiker
1 zakje vanillesuiker
2 el. brandy
1 snuf zout
400 gr. bloem
1 zakje bakpoeder
1 tl. fijngesneden citroenschilletjes
1 tl. kaneel
1 appel
50 gr. rozijnen
Week de rozijnen in een scheut brandy of rum.
Klop de yoghurt los met de eieren. Schil de appel, verwijder het klokhuis en rasp het vruchtvlees. Dat mag door de yoghurt. Meng er de rest van de ingrediënten door en laat het een uurtje rusten.
De fritule bak je zo:
Verhit in een pan een ruime laag frituurolie. een ruime laag, want de fritule mogen tijdens het bakken de bodem niet raken.
Als de olie heet is (een stukje brood moet er in no time goudbruin in bakken) matig je het vuur een klein beetje. Is de olie namelijk te heet, dan zullen de fritule niet mooi opzwellen en zijn ze van binnen niet luchtig.
Doop een eetlepel in de hete olie zodat het beslag er niet aan blijft kleven. Schep nu een lepel van het beslag, maar doe je lepel niet te vol anders krijgen je fritule een “staartje”. Schuif het bolletje beslag met behulp van een tweede lepel in de hete olie.
Een tweede methode is om het met de hand te doen: neem een greep van het beslag in je linkerhand. Maak nu een vuist waarbij je het beslag samen knijpt zodat door de opening tussen duim en wijsvinger een bolletje naar buiten geperst wordt. Schep dat bolletje beslag op met een lepel die je in je rechterhand houdt en laat het bolletje in de olie glijden.
Bak 8 – 10 fritule tegelijkertijd, niet meer. Laat ze aan alle kanten licht goudbruin worden en beslist niet te donker. Meestal draaien ze vanzelf wat rond, anders even keren met een lepel of schuimspaan. Schep de fritule met een schuimspaan uit het vet en laat ze even uitlekken op keukenpapier.
Voor het serveren bestrooi je de fritule rijkelijk met poedersuiker.
download dit recept